Zespół Stopy Cukrzycowej jest bardzo niebezpiecznym powikłaniem ograniczającym aktywność zawodową, a nieodpowiednio leczony prowadzi do amputacji kończyn.
Zgodnie z definicją podaną przez Międzynarodową Grupę Roboczą ds. Stopy Cukrzycowej (International Working Group on the Diabetic Foot – IWGDF): „Jest to infekcja, owrzodzenie lub destrukcja tkanek głębokich, w połączeniu z zaburzeniami neurologicznymi oraz chorobami naczyń obwodowych, w różnym stopniu zaawansowania w kończynach dolnych (poniżej kostki) u chorych na cukrzycę” – Karnafel W. 2012. „Wstęp – skala problem”. W: Profilaktyka zespołu stopy cukrzycowej Karnafel W (red.). Warszawa, 7.
To ogromny problem dla chorych i wyzwanie dla systemu opieki medycznej. Praca specjalistów połączona z nowymi, innowacyjnymi rozwiązaniami daje większe możliwości leczenia. Nie eliminuje jednak największego problemu, jakim stają się trudne do wyleczenia powikłania, w tym zaburzenia czucia i brak odczuwania bólu, co z kolei prowadzi do powstawania trudno gojących się ran.
Brak odpowiedniej diagnozy i wprowadzenia odpowiedniego leczenia często prowadzi do amputacji palców lub całej stopy.
Potrzebne są nowe rozwiązania – naukowcy z Łodzi już je mają
Innowacyjne rozwiązanie dla cukrzyków, zostało opracowane w ramach projektu pn. „Aktywne obuwie terapeutyczne dedykowane pacjentom z Zespołem Stopy Cukrzycowej”. Powstało obuwie terapeutyczne dedykowane pacjentom z zespołem stopy cukrzycowej, które ułatwi im aktywność zawodową
Projekt jest realizowany w Centrum Materiałów Obuwniczych, Produktów Barwionych i Spożywczych w Łukasiewicz – ŁIT, zaś jego kierownikiem zarządzającym jest dr hab. inż. Katarzyna Ławińska, Dyrektor Centrum. „Zespół Stopy Cukrzycowej jest bardzo niebezpiecznym powikłaniem, które ogranicza aktywność zawodową osób nim dotkniętym, a niewłaściwie leczone lub w porę nierozpoznane może doprowadzić do amputacji. Dlatego też zasadniczym celem projektu jest ograniczenie następstw choroby tj. postępującej niepełnosprawności oraz związanej z nią wymuszonej absencji zawodowej, a także wzrost świadomości społecznej w tym zakresie” mówi Dyrektor Ławińska.
Zespół Łukasiewicz – ŁIT, przy współpracy ze specjalistami z Uniwersytetu Medycznego, opracował prototypowe rozwiązanie terapeutyczne w postaci obuwia dla osób ze zdiagnozowanym Zespołem Stopy Cukrzycowej z zaimplementowaną technologią elektromagnetycznej terapii ran tzw. CoPTheN (Comprehensive Physical THErapy for Neuropathy). „Nasze obuwie wykorzystuje, opracowane przez zespół projektowy, specjalne wkładki podeszwowe, w których zostały zamontowane zminiaturyzowane emitery pola elektromagnetycznego i ultradźwięków. Dzięki temu udało się osiągnąć potwierdzony badaniami efekt przyspieszenia gojenia się ran, w szczególności ran tkanki łącznej” podaje prof. dr hab. n. med. Ireneusz Majsterek, kierownik merytoryczny projektu. „Ponadto, technologia ta powoduje też inne pozytywne efekty m.in. zwiększenie przepływu krwi i lepsze krążenie, a więc szybszą regenerację. Działa przeciwobrzękowo i antyzapalne” dodaje dr Robert Gajewski, specjalista w zakresie podologii.
Kluczowym elementem całego układu terapeutycznego jest elektroniczny, programowalny sterownik. Umożliwia on zastosowanie terapii dostosowanej do aktywności zawodowej danego pacjenta w trakcie codziennego funkcjonowania. „Urządzenie posiada powszechnie stosowany w smartfonach port USB-C, dzięki czemu możemy prosto i szybko zaprogramować odpowiedni program terapeutyczny. Dobieramy odpowiedni czas trwania, długość poszczególnych impulsów elektromagnetycznych / ultradźwiękowych, ich intensywność i częstotliwość. Programy można dostosować w zależności od potrzeb chorego” podkreśla lek. Mateusz Siwak, główny wykonawca prac badawczo-rozwojowych w projekcie. Prototypy z zaimplementowanym rozwiązaniem CoPTheN zastały wytworzone przy współpracy z krajowym producentem obuwia.
Rozwiązanie opracowane przez naukowców z Łodzi, dedykowane chorym
z Zespołem Stopy Cukrzycowej spełnia wymagania obuwia dla diabetyków.
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i praktyce naukowcy z Sieci Badawczej Łukasiewicz – Łódzkiego Instytutu Technologicznego opracowali rekomendacje w zakresie użytkowania obuwia dla osób chorujących na cukrzycę. Łukasiewicz – ŁIT od lat prowadzi certyfikację obuwia do znaku „OBUWIE DLA DIABETYKÓW” (nr prawa wyłącznego R.342861). Dokonuje oceny produktów rynkowych (model / modele obuwia) i nadaje znak w oparciu o opracowane w ramach interdyscyplinarnych prac badawczych, wymagania układu obuwie-stopa u osób chorych na cukrzycę. Oznacza to m.in. odpowiednią amortyzację podeszwy, wnętrze buta, które nie uciska wrażliwej stopy chorego, konstrukcję bezszwową lub z minimalną ich liczbą w celu uniknięcia podrażnień, czy też nowoczesne materiały odprowadzające wilgoć na zewnątrz, co znacząco zmniejsza ryzyko infekcji.
Sukces znad Neru
Obecnie Łukasiewicz – ŁIT kończy realizację projektu, ale już myśli o kolejnych krokach w celu efektywnej komercjalizacji rozwiązania. Pierwszym z nich jest zgłoszenie wynalazku zarówno do polskiego, jak i Europejskiego Urzędu Patentowego. Kolejnym będzie nawiązanie współpracy z partnerami biznesowymi dzięki czemu możliwy będzie dalszy rozwój i wdrożenie obuwia na rynek Polski, a być może nawet europejski. „Łukasiewicz – ŁIT jako jedna z niewielu jednostek badawczych w Polsce i w Europie podjął wyzwanie stworzenia obuwia z aktywnym systemem terapeutycznym w ramach walki z cukrzycą jako chorobą cywilizacyjną. Dzięki naszemu obuwiu chcemy umożliwić osobom z Zespołem Stopy Cukrzycowej aktywne życie bez ryzyka amputacji” podsumowuje Dyrektor Ławińska.
Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa” nr projektu (umowy) NdS/547732/2022/2022, kwota dofinansowania 1 541 073,28 zł, całkowita wartość projektu 1 541 073,28 zł.
